Amerikada Ev Almak
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) ev satın almak, denizaşırı yatırım yapmanın zor yollarından biri olarak görünmektedir. Bu yazı, esas olarak vatandaşlık ile mülkiyet hakkının kullanılması arasındaki güçlü ilişkinin vurgulanmasını ve ayrıca Amerikada ev almak ile ilgilenen yabancılar için ulusal yasal gereklilikleri analiz etmeyi amaçlamaktadır.
Mülkiyet Hakkı neden önemlidir?
Mülkiyet hakkı, İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi de dâhil olmak üzere önde gelen uluslararası belgelerle güvence altına alınmıştır. Sözleşme’ye ek 1 No’lu Protokol’ün 1’nci maddesine göre, herkesin ‘mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır’. Benzer şekilde, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 17’nci maddesi de, mülk sahibi olma hakkını düzenlemektedir. Bu haliyle, mülkiyetin korunması hakkının, uluslararası garanti altına alınmış bir haktır.Yabancı ülkelere yapılacak gayrimenkul yatırımları neden çok önemli görülüyor?
Küresel mali piyasalarda büyük bir ekonomik gerileme ve kargaşa yaşanmaktadır. Bu türden bir finansal çöküşe rağmen önde gelen para birimlerinin sınırsız gücü her geçen gün artmaktadır. Böylesi bir ortamda, insanların ulusal sınırların ötesinde uygun yatırımlar yapmaya çok hevesli olduğunu görmek gayet normal karşılanmalıdır. Bu nedenle, gayrimenkul yatırımları, özellikle ticari işletmelerin bu yöndeki talebinin karşılanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak bu şartlar altında, yabancı yatırımcının, doğru ülke ile birlikte doğru araziyi veya kuruluşu bulması gerektiği açıktır.Gayrimenkul yatırım uyuşmazlıkları neden çok karmaşıktır?
Gayrimenkul hukuku, vergi hukuku, vatandaşlık hukuku ve idare hukuku dâhil olmak üzere çeşitli hukuk dallarının uygulanmasıyla doğrudan ilintili olan bir hukuk dalıdır. Bu nedenle, gayrimenkulden kaynaklanan davalar, diğerlerine göre göreceli olarak çok karmaşıktır ve her halde uzun zaman almaktadır. Her bir anlaşmazlık, uygun bir çözüme varılabilmesi için kapsamlı bir çalışmayı gerektirir.Vatandaşlık süresi ile mülkiyet hakkı arasındaki ilişki nedir?
Uluslararası kabul görmüş ilkelere göre, vatandaşlık doğumda veya doğumdan sonra vatandaşlığa kabul yoluyla kazanılabilir. Bu bağlamda, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu da benzer hükümlere sahiptir. Gayrimenkul hukuku, genel olarak, herhangi bir taşınmaz eşyanın kalıcı olarak mülkiyetini, kontrolünü ve kullanımını içerir. Mülkiyet hakkı da dâhil olmak üzere medeni, ekonomik ve sosyal hakların kullanılması ise esas olarak ulusal mevzuata göre vatandaşlıktan yararlanılmasına bağlıdır. Ayrıca yabancı yatırımcı sayısındaki artış, dünyadaki birçok ülke tarafından endişe konusu olarak görülmektedir. Ulusal hükümetler, ulusal ürün ve markaların korunması kaygısıyla yabancı kişilere veya yabancı şirketlere ciddi yasal koşullar getirebilir. Bununla birlikte, çok az devlet, bir gayrimenkule sahip olunabilmesi için vatandaşlık aramamaktadır. Dahası, vatandaşlığın kazanılması, ilgili ülkede bir gayrimenkulün mülkiyetinin edinilmesi gibi bazı yasal gerekliliklere bağlanmıştır. Ev sahibi olmak, o devletlerde yabancılar tarafından, vatandaşlık alınmasının pürüzsüz bir yolu olarak görülmektedir. Örneğin Türkiye’de 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarındaki bir taşınmazın, tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi konulması şartıyla satın alınması halinde Türk vatandaşlığı yolu açılmaktadır.Ne var ki, gayrimenkul ediniminin yabancılara doğrudan ABD vatandaşlığı kazanma şansı vermediğini belirtmek gerekir. Ancak, ABD’de ticari bir işletme kurmak üzere ABD’de yatırım yapmanın bir aracı olarak satın alınan gayrimenkul, “kalıcı oturma izni” veya “yatırımcı vizesi” başvurusu için kapı aranabilmesini sağlayabilecektir. Bu nedenle, ev sahipliğinin, uzun vadede bir şekilde ABD oturma iznini daha kolay hale getirebilmesi her halde mümkündür.