Evlilik Sözleşmesi

Günümüzde artan boşanma oranlarıyla birlikte en önemli problemlerden biri de eşler arasındaki malların nasıl paylaştırılacağı sorunudur. Bu probleme ilişkin, ortaya çıkan anlaşmazlıklarla birlikte eşler artık evlilik birliği içerisindeki malların nasıl paylaştırılacağını önceden kararlaştırmakta ve ortak kararlarını noter huzurunda yazılı bir sözleşmeye bağlamaktadırlar. Bu makalemizde evlilik sözleşmesi konusu ile hangi şartları gerektirdiği, sözleşmenin ne zaman yapılabileceği ve mal rejimi türleri ele alınacaktır.

Evlilik Sözleşmesi Nedir?

Evlilik sözleşmesi, eşlerin evlenmeden önce ya da evlilikleri sırasında yaptıkları, evlilik, boşanma ve boşanma sonrası süreci düzenleyen hükümlerin yer aldığı sözleşmedir. Evlilik sözleşmeleri büyük çoğunlukla boşanmanın ardından malların nasıl paylaştırılacağını yani evlilik sürecine dahil edilen eşlerin malvarlığının hangi rejime tabi olacağını düzenler.

Evlilik Sözleşmesi Ne Zaman Yapılabilir?

Medeni Kanunun 203. Maddesinde, mal rejimi sözleşmesinin evlenmeden önce veya sonra yapılabileceği söylenmektedir. İlgili maddeye göre;

Madde 203 – Mal rejimi sözleşmesi, evlenmeden önce veya sonra yapılabilir. Taraflar, istedikleri mal rejimini ancak kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir, kaldırabilir veya değiştirebilirler.

Dolayısıyla evlilik sözleşmesi yapılması için herhangi bir zaman kısıtlaması yoktur. Ölüm halinde geçerliliğini devam ettirir. Çiftler isterse tekrar bir sözleşme oluşturabilir. Çiftlerden biri haklı sebepleri olduğu takdirde hâkim kararıyla sözleşmeyi değiştirebilir. Evlilik Sözleşmesi Ne Zamana Kadar Geçerlidir?

Mal rejimi sözleşmesi (evlilik sözleşmesi), ileriye dönük olarak etki göstermektedir. Evlilik birliğinin kurulmasından önce yahut evlenme başvurusu sırasında yazılı bir bildirim yapılarak seçilen mal rejimi evlilik birliğinin başlangıcından itibaren etki gösterecektir. Kural olarak mal rejimi eşlerden birinin ölümü veya boşanma ile sona ermektedir. Bu kural mal rejimi sözleşmesi için de geçerli olacaktır. Bunun yanında eşler evlilik birliği içerisinde de daha önce imzalamış oldukları evlilik sözleşmesinde değişiklik yapma imkanına sahiptirler. Bu durumda eski evlilik sözleşmesi, yeni evlilik sözleşmesinin kurulmasıyla beraber sona erecektir. Böylesi bir durumda da yeni evlilik sözleşmesi, sözleşmenin kurulmasından sonra edinilmiş olan malları kapsayacak, daha önce edinilmiş mallar içinse önceki evlilik sözleşmesi koşulları geçerli olacaktır.

Evlilik Sözleşmesinin Sona Ermesi Veya İptali Mümkün Müdür?

Kural olarak mal rejimi sözleşmesi hükümleri evliliğin herhangi bir sebeple sona ermesine kadar devam eder. Bunun dışında mal rejimi; tarafların ortak iradesiyle başka bir mal rejimine geçilirse, olağanüstü mal rejiminin şartları gerçekleştiyse veya haklı bir sebebin varlığı şartıyla eşlerden birinin talebi üzerine mevcut mal rejimi sonlandırılabilir. Ancak bu durumda sadece mal rejimi sona erer. Sona eren mal rejimi tasfiye edilene kadar sözleşme bütün hüküm ve sonuçlarını doğurur. Mal rejimi sözleşmesinin iptali hususunda özel bir düzenleme öngörülmemiştir. Ancak aşırı yararlanma ve irade sakatlıkları gibi durumlar söz konusu olduğunda sözleşmenin iptali için dava açılabilir. Bu dava için görevli mahkeme aile mahkemesidir.

Evlilik Sözleşmesi Yapmak Zorunlu mudur?

Evlilik sözleşmesi, kanunda eşlere tanınmış bir seçim hakkıdır. Eşler evlilik sözleşmesi ile kural mal rejimi türünden farklı bir mal rejimi belirleme imkanına sahiptirler. Ancak; bu sözleşme bir zorunluluk değildir. Taraflar bu sözleşmeyi yapmadıkları takdirde evlilik birlikleri içerisinde Türk Medeni Kanunu’nca belirlenen kural mal rejimi türü olan edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olacaktır.

Bu yazı Çankaya avukat olarak görev yapan Bek Partners Hukuk ve Danışmanlık Ofisi web sitesinden özetlenerek alınmıştır.